Cadangan dan kajian

Cadangan untuk membangunkan jambatan antara Labuan dan Sabah telah disambut positif oleh kedua-dua penduduk di pulau itu dan Sabah serta daripada pelbagai ahli politik tempatan.[1] [2] [3] [4] [5] Tetapi pada masa itu, masih tiada komitmen daripada kerajaan negeri Sabah di bawah pimpinan Barisan Nasional (BN) untuk membangunkan projek tersebut walaupun sebuah firma China telah menunjukkan minat untuk membina jambatan itu tanpa sebarang bayaran tunai dengan hanya memberi mereka tanah dan bertukar-tukar berhampiran kawasan jambatan yang dicadangkan sebagai pulangan.[6] [7] [8] Sebuah pelaburan ekonomu yang dikaitkan dengan Perbadanan Labuan (LC) itu juga bersedia untuk melaksanakan projek atas sebab yang sama seperti pengerusi LC, Rozman Isli yang telah menyatakan "sebarang keraguan lanjut akan mengakibatkan kos yang lebih tinggi untuk membina jambatan itu pada masa hadapan".[9] Rozman juga menggesa kerajaan negeri Sabah untuk memasukkan pembangunan jambatan itu sebagai sebahagian daripada Lebuhraya Pan Borneo Sabah.[10]

Pada 11 November 2016, Menteri di Jabatan Perdana Menteri Abdul Rahman Dahlan berkata kajian penuh mengenai cadangan projek jambatan itu akan siap pada awal 2017.[11] Pada 29 April 2017, Perdana Menteri Najib Razak melancarkan Pelan Pembangunan Labuan (LDB) pada Mei.[12] Menurut Rozman, jambatan itu hanya akan dibina pada 2020,[13] dan dijadualkan siap pada 2023. [14] Pengumuman itu kemudiannya dijawab oleh Ketua Parti Keadilan Rakyat (PKR) Sabah, Simsudin Sidek yang berkata adalah "tidak boleh diterima" untuk jambatan pendek mengambil masa empat tahun untuk menjadi kenyataan seperti contoh daripada pembinaan Jambatan Pulau Pinang Kedua dengan banyak panjang yang lebih panjang iaitu 23.5 kilometer yang disiapkan dalam tempoh lima tahun. Dalam kenyataannya, beliau berkata:

Tahun sasaran jambatan yang dicadangkan itu disiapkan ialah pada 2023 pada masa pilihan raya umum ke-15 akan diadakan. Sekiranya Barisan Nasional (BN) gagal mengekalkan Labuan kerusi parlimen pada pilihan raya umum ke-14 akan datang, tiada jambatan untuk Labuan juga. Ia bukanlah jambatan yang panjang sebenarnya. Dengan penggunaan teknologi moden, China boleh menyiapkan jambatan sedemikian dua kali lebih panjang dalam masa kurang daripada dua tahun. Malah jambatan kedua sepanjang 23.5km di Pulau Pinang dan menelan belanja RM4.6 bilion tidak mengambil masa yang lama untuk disiapkan.[15]

Susulan pertukaran kerajaan selepas pilihan raya umum 2018, Naib Presiden PKR Nurul Izzah Anwar menyatakan pada 19 September bahawa parti mereka bersetuju untuk membina jambatan itu dengan seorang lagi Naib Presiden PKR Rafizi Ramli turut menyokong cadangan membina jambatan itu.[16] Beliau juga menyatakan bahawa surat daripadanya akan dihantar kepada Menteri Wilayah Persekutuan Khalid Abdul Samad mengenai keperluan membina jambatan itu memandangkan kajian kebolehlaksanaan tekno-ekonomi sebelum ini bagi pembinaan jambatan oleh kerajaan terdahulu telah dibatalkan kerana kos tinggi dan tidak munasabah.[16] Khalid juga menjelaskan bahawa walaupun kajian projek yang mahal oleh kerajaan terdahulu telah dibatalkan, projek jambatan itu masih dikekalkan.[17] Akibat penangguhan kerajaan baharu untuk menyediakan jambatan yang ditunggu-tunggu berikutan kajian itu dibatalkan, ramai rakyat telah mengecam dan menyatakan perkara itu tidak perlu dipanjangkan lagi selepas begitu banyak janji diberikan jika kerajaan benar-benar mengambil berat tentang kesukaran yang dihadapi oleh penduduk Labuan.[18]

Pada 29 Jun 2019, Ahli parlimen (MP) Labuan, Rozman bertemu Perdana Menteri Mahathir Mohamad mengenai rancangan pembangunan masa depan pulau itu, antara cadangan yang dimasukkan dalam rancangan itu ialah keperluan jambatan yang menjadi yang terbaik. Keutamaan untuk menambah baik landskap ekonomi Labuan dan Sabah di mana ia diterima secara positif oleh Perdana Menteri.[19] Pada 16 Julai, LC melalui pengerusinya Amir Hussein berkata jambatan itu akan segera direalisasikan dengan projek itu akan tersedia untuk pembidaan selepas potensi pelancarannya menjelang separuh kedua tahun tersebut dengan anggaran nilai sekitar RM4 bilion.[20] Beliau seterusnya menjelaskan bahawa perbadanan itu masih menunggu lampu hijau daripada kerajaan Sabah dengan surat telah diserahkan kepada setiausaha kerajaan negeri.[20] Menerusi pertemuan antara Ketua Menteri Sabah Shafie Apdal dan wakil dari Kementerian Wilayah Persekutuan dan Kementerian Hal Ehwal Ekonomi pada September, kedua-dua pihak bersetuju akan pembinaan jambatan itu di mana mereka merancang untuk membuka permintaan cadangan sebelum akhir tahun dan mencari mana-mana kumpulan pelabur yang berminat dan ingin melabur dalam pembinaan jambatan.[21]

Pada awal Januari 2020, Jabatan Kerja Raya Malaysia (JKR) mula meminta cadangan daripada pihak swasta mengenai cadangan jambatan itu.[22] Selepas sebulan, sembilan firma swasta telah mengumumkan minat mereka terhadap projek jambatan itu dengan Menteri Wilayah Persekutuan, Khalid juga berharap projek itu akan diberikan pada tahun 2020.[23] [24] Menjelang Jun, Menteri Wilayah Persekutuan yang baharu Annuar Musa turut menekankan kepentingan jambatan itu yang patut diberi perhatian serius.[25] Pada Ogos lalu, Annuar mengumumkan bahawa kerajaan sedang menjalankan fasa terakhir kajian kebolehlaksanaan ke atas pembinaan jambatan itu.[26] Menjelang September, Menteri Annuar mengumumkan bahawa kertas kerja mengenai jambatan Labuan akan diserahkan kepada Kabinet Malaysia untuk kelulusan.[27] Pada bulan November, kerajaan persekutuan telah bersetuju untuk membina jambatan itu melalui Inisiatif Kewangan Swasta (PFI) di mana kementerian persekutuan dan Kementerian Kerja Raya sedang dalam proses memuktamadkan terma rujukan untuk proses "Permintaan Cadangan" (RFP) bermula. Pembinaan jambatan dimuktamadkan menjelang Oktober 2021.[28]

Pada September 2021, Menteri Wilayah Persekutuan Shahidan Kassim berkata pembinaan jambatan itu akan dimulakan pada Julai 2022.[29]